Öz’ünüzle Bağlarınız Nasıl?

Öz’ünüzle Bağlarınız Nasıl?

Kendinize olan inancınızla, kendinize duyduğunuz güven arasında çok yakın bir ilişki vardır!

“Kendine inanmak, ne demektir?” sorusu gelebilir aklınıza!

Bilginize, yeteneklerinize, doğru karar verebilme kapasitenize, zorluklar karşısında direnme gücünüze, sorumluluk üstlenebilme becerinize inanmak size, yeterli bir birey olduğunuz duygusunu kazandırabilir.

Bu yeterlilik duygusunun adı, özgüvendir.

Ailelerin, eğitim sisteminin ve çalışma yaşamının aşırı yarışmacı olması, yeterlilik duygusu geliştirmeyi çok zorlaştırır.

Böylesi sağlıksız yarışmacı yapılar, sürecin tadına vararak kendini geliştirme, derecesi ne olursa olsun başarının tadına varma imkânını elinizden alırlar.

Koşu bandında gibi hissettirirler insana kendisini; kulağına fısıldarlar: Durma! Durursan düşersin! Yarış!

Ya özsevgi?

Çoğu insan beyninde, kendisini ağır suçlarla itham eden acımasız bir savcı ve vicdanın sesine kulaklarını tıkamış merhametsiz bir hâkim taşır.

Onların görev yaptığı bu iç mahkemede durmadan suçlanan ve yargılanan insan, kendisini olduğu gibi kabul etmeyi ve sevmeyi öğrenemez.

Her şeyin iyi-kötü, doğru-yanlış, sevap-günah gibi siyah-beyaz keskinliğinde sınıflandırıldığı toplumlarda, bu iç mahkemenin gücü büyük olur.

Birey, taşıdığı farklı düşünce ve duygular nedeniyle kendisini yargılar, başkalarının yargılarından korkar, yabancılaşır.

Kendisinden nefret dahi edebilir.

Oysa kendisini olduğu gibi kabul edebilse, hissedeceği duygu özsevgi olacaktır.

Özsevgi, burnu havada bir bencillik ve sorumsuzluk değildir.

İnsanın kendisine sevgiyle yaklaşabilmesi, yanlış veya yetersiz bulduğu şeyleri acımasızca yargılamak yerine, şefkatle düzeltebilmesi demektir.

Özsevgi, özgürlüğün çocuğudur; birey olmanın cesaretlendirildiği, farklılıkların yargılanmadığı ortamlarda boy atar.

Bir de, özdeğer vardır.

Özdeğer, kişinin bu dünyaya gelmiş bir birey olduğu için, salt varlığı nedeniyle kendisini değerli hissedebilmesidir.

Özdeğer sahibi bireylerin yetişmesi, insana değer verilen toplumlarda daha kolay gerçekleşir.

Özdeğer sahibi insanlar kendilerini, başkalarının davranışlarına göre değerli ya da değersiz hissetmezler!

Onlar kendi değerlerinin farkındadırlar.

Ve elbette, kendisine değer veren bireyler, başkalarına da değer vermeyi bilirler.

Özsaygı, Özsevgi ve Özdeğer, aslında birbiriyle iç içe geçen, birbirinden beslenen üç kavramdır.

Birinin eksikliği ya da yokluğu, benlik bütünlüğünü bozar.

Sağlıklı bir benlik sahibi olmanız ancak, yeteneklerinizi tanımanız, kendinizi olduğunuz gibi kabul ederek, yargılamadan anlamaya çalışıp geliştirmeniz, kendinize değer vermenizle mümkündür.

Bu nitelikleri kazanabilmek için, içinde yaşadığımız toplumun çok iyi bir ortam sunduğunu söylemek kolay değil!

Önyargıların, cehaletin, baskının, ağır sosyoekonomik eşitsizliklerin, insan haklarındaki yetersizliklerin kol gezdiği günümüzde, benliği hasta insanların sayısı hızla artmakta, maalesef.

Öfke, şiddet, kabalık, saldırganlık, samimiyetsizlik, sorumsuzluk, gösteriş budalalığı, şekilcilik her yerde karşımıza çıkmakta.

Özsevgi, narsisistik bencillikle; özdeğer, hak edilmemiş üstünlük duygusu ve kibirle; gerçek yeterlilik duygusu olan Özsaygı ise, haksız güç ve zorbalıkla karıştırılıyor.

Öz’üyle sağlıklı bağ kuran, sevgi ve saygı dilini konuşan, içten ve dürüst, sorumluluk ve adalet duygusuna sahip insanlara, giderek ne kadar da az rastlıyoruz!

Depresyon, panik atak, endişe bozukluğu adlarıyla etiketlenip ilaçlarla tedavi edilmeye kalkışılan çoğu ruhsal fırtınanın arkasında, öz ile sağlıklı bağlar kurmayı bilememenin yattığını göremiyoruz.

Ama artık, doğru çözümleri bulmak için fazla bekleyecek zamanımız yok!

Hem bireysel hem de toplumsal sorunlarımızın çözümünde, ruhsal ve bireysel gelişimimizi öncelikli kılmak zorundayız.

Hepimizin Özsaygı, Özsevgi ve Özdeğer sahibi olmaya ihtiyacı var!

Kendimizi bilmek, acil amacımız olmalı!

Bunu başardığımızda ancak, sağlıklı toplumlar, uygar kentler kurabilecek; yaşamlarımızı kara kuyulardan çıkarıp, gökyüzünde yıldızlaştırabileceğiz!

Doç. Dr. Şafak Nakajima